Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2009

Για ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό σχολείο

[Οι παρακάτω σκέψεις αποτελούν ελάχιστη συμβολή στον επίκαιρο και άκρως απαραίτητο διάλογο για το σχολείο του μέλλοντος, έχοντας ως αδιαπραγμάτευτη αρχή ότι ο διάλογος εν γένει αποτελεί θεμελιώδες δομικό στοιχείο μιας δημοκρατικής και – επομένως - πολιτισμένης κοινωνίας]

Ξεκινώ από το γεγονός ότι, είναι αδύνατον να βρεθεί έστω και ένας πολίτης αυτής της χώρας που να υποστηρίξει ότι το σημερινό ελληνικό σχολείο είναι (ή πλησιάζει) το επιθυμητό. Δηλαδή να υποστηρίξει ότι επιτελεί τον ρόλο που προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία, τη δια-μόρφωση δηλαδή ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων με τη συμβολή του στην «ολόπλευρη, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των μαθητών».

Εύλογα όμως γεννάται το ερώτημα: εφόσον το σημερινό σχολείο δεν είναι το επιθυμητό, τότε ποιο σχολείο θέλουμε; Πώς προσδιορίζεται το σύγχρονο ευρωπαϊκό σχολείο;

Ανεξάρτητα από το δικαιολογημένο ευρωσκεπτικισμό και τις όποιες ενστάσεις που δικαιούται να διατυπώνει κάποιος ως προς την κατεύθυνση και τις απαντήσεις της Ευρώπης στα σοβαρά ζητήματα που απασχολούν τους κατοίκους της, πρέπει να δεχθεί ότι ο προσανατολισμός, τουλάχιστον της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, για το ζήτημα της εκπαίδευσης και το ρόλο του εκπαιδευτικού είναι πολύ πιο σαφής και προσδιορισμένος από ότι συμβαίνει στη χώρα μας. Όλο και πιο πολύ εμπεδώνεται η άποψη να θεμελιωθεί το σύγχρονο σχολείο πάνω στις αρχές της δημοκρατίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ανεκτικότητας, της αλληλοκατανόησης μεταξύ των διαφορετικών πολιτισμών και της αναγνώρισης της διαφορετικότητας, καθώς και στην απαίτηση των καιρών να προετοιμασθούν οι νέοι για μια Ευρώπη ενεργών πολιτών. Επομένως γίνεται φανερός και ο νέος ρόλος του εκπαιδευτικού. Ρόλος που στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη έχει με σαφήνεια προσδιοριστεί: όχι αυτός που επικεντρώνεται μόνο στη μετάδοση και μεταφορά γνώσεων από κάποιο γνωστικό πεδίο με τη βοήθεια τυπικών μορφών διδασκαλίας, αλλά αυτός που θέλει τον εκπαιδευτικό ως μεσολαβητή για τη γνώση.

Αν υποθέσουμε όμως ότι καίριο αίτημα της ελληνικής κοινωνίας είναι το σύγχρονο ευρωπαϊκό σχολείο, τότε αυτό προσδιορίζει και τις αλλαγές στο περιεχόμενο και τον προσανατολισμό του σημερινού σχολείου καθώς και το νέο – ανάλογο - ρόλο που θα αναλάβει ο Έλληνας εκπαιδευτικός. Στο σύγχρονο ελληνικό-ευρωπαϊκό σχολείο είναι αναγκαίο να αναδειχθεί ο παιδευτικός του ρόλος δηλαδή η καλλιέργεια της νόησης, της δημιουργικής ικανότητας και η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών, η μόρφωση υπεύθυνων, ελεύθερων και ενεργών πολιτών, δημοκρατικά σκεπτόμενων. (Είναι φανερό ότι σε αυτό το σχολείο, ο βαθιά ανθρωπιστικός του χαρακτήρας προϋποθέτει την κλασσική διάσταση του σχολείου, δηλαδή την στήριξή του στην κλασσική ελληνική παιδεία και την αρμονική συνύπαρξη του σύγχρονου με το κλασσικό.)

Αξίες, όπως η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο σεβασμός της πολιτισμικής παράδοσης κάθε λαού, η δημοκρατική διαπαιδαγώγηση των νέων, η προστασία του περιβάλλοντος που υιοθετούνται και προβάλλονται όλο και περισσότερο από τα ευρωπαϊκά κράτη μέσα από μια διαθεματική προσέγγιση των αναλυτικών τους εκπαιδευτικών προγραμμάτών, πρέπει να ενδιαφέρουν όλο και περισσότερο το ελληνικό σχολείο και τον Έλληνα εκπαιδευτικό.

Θέματα όπως η ενίσχυση της ευρωπαϊκής διάστασης στην εκπαίδευση με κατεύθυνση τη συνεργασία μεταξύ μαθητών, εκπαιδευτικών και σχολείων, με την υποστήριξη και των νέων τεχνολογιών, την ενθάρρυνση των επαφών και της κινητικότητας μαθητών και εκπαιδευτικών, τη διευκόλυνση στη διακίνηση των εμπειριών και των προβληματισμών γύρω από την παιδεία, οφείλουν οι εκπαιδευτικοί να τα αναδεικνύουν δημιουργικά.

Με λίγα λόγια πρέπει να μιλάμε για ριζική αναθεώρηση του ρόλου και του προσανατολισμού του ελληνικού σχολείου. Για την ενίσχυση των διεργασιών στο χώρο της εκπαίδευσης και τη μετατόπιση του κέντρου βάρους των προς την ποιοτική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Από το πόσο έγκαιρα θα συνειδητοποιήσουμε και θα απαντήσουμε πειστικά στο αίτημα αυτό, θα εξαρτηθεί και η έξοδός μας από την πολύπλευρη κρίση που μαστίζει την κοινωνία μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου